Ervaar jij nog steeds een drempel in het werken met beeldcommunicatie?

Een paar jaar geleden experimenteerde ik samen met professionals en cliënten in een innovatief project met gesprekken via beeldcommunicatie. De afgelopen week had ik vele contacten via beeldcommunicatie. Hoe verloop zo’n vertrouwelijk gesprek, wat doe je als iemand emotioneel wordt, kun je eigenlijk wel begeleiden via beeldcommunicatie? Door de ervaringen ontwikkelt zich bij alle betrokkenen meer vanzelfsprekendheid. En hoewel het nooit hetzelfde wordt als een face-to-face gesprek, is het in vele opzichten betekenisvol. 

Ik deel graag mijn ervaringen met je en hoop je te inspireren om (waar nodig) over de drempel te stappen en op een andere manier je gesprekken aan te gaan. Ik gun namelijk iedereen (cliënt of professional) in deze tijd een goed gesprek en een luisterend oor: 

Realiseer je dat iedereen in hetzelfde ‘schuitje’ zit. Als ik nog enige schroom had, is dat nu helemaal verdwenen. Ik ervaar, vooral in deze tijd, gezamenlijkheid in het onwennige van beeldcommunicatie én de gezamenlijkheid in deze tijd van onzekerheid over de gevolgen van het Corona virus. We zijn allemaal zoekende naar hoe we op een andere manier kunnen doen waar we goed in zijn. 

Je kwetsbaarheid is je kracht. Het helpt mij te benoemen dat het juist in deze situatie onwennig is om op deze manier te communiceren. Wat is het belang, de meerwaarde en hoe gaan we dit doen? Ruimte bieden aan het opstarten helpt mij me letterlijk en figuurlijk te installeren voor de start van het gesprek: benoemen hoe we er (letterlijk) bij zitten, dat het onwennig is en de ander vragen hoe die dit ervaart. Het gaat dan zowel over de manier van communiceren als hoe iemand de gevolgen van deze hele situatie ervaart.

Het is belangrijk even (opnieuw) je te richten op wat je met elkaar afspreekt. Als je een contact (wat je face-to-face al had) opstart met beeldcommunicatie, bespreek dan (opnieuw) de verwachtingen en de afspraken rond privacy en geheimhouding. Wat is er nu anders dan wanneer je bij elkaar zit, wat is nodig om daarover af te spreken en hoe zit je erbij. Ben je alleen in de ruimte, zitten er anderen bij jou in de kamer, voel je je vrij om alles te kunnen zeggen etc..

Een beeldcommunicatie gesprek verloopt anders dan wanneer je bij elkaar in één ruimte zit. Beeldcommunicatie vertraagt. Soms is de verbinding niet helemaal goed. Dit kan je weerhouden om het gesprek te voeren. Ik zie echter in begeleidingsgesprekken ook de positieve kanten: het is belangrijk elkaar te laten uitspreken, omdat je anders elkaar niet goed verstaat. Dit maakt dat je nog beter luistert. Soms moet je daardoor iets herhalen, wat eigenlijk leidt tot meer bewustwording van wat je zegt. Je vat meer samen; gaat vaker na of je de ander goed begrepen hebt. Vertraging leidt tot bezinning en biedt ruimte aan reflectie.

Doelen stellen is nu misschien lastig. Niemand weet wat de toekomst brengt en de maatschappelijke situatie is zo urgent, wat persoonlijke doelen van ondergeschikt belang kan maken. Maar het praten over, je verhaal doen, een klankbord zijn is des te belangrijker. Het feit dat je aandacht hebt en luistert is misschien al voldoende voor professionals die met schrijnende situaties en ethische dilemma’s te maken krijgen, of cliënten die het moeilijk vinden op zich aan te passen aan de alledaagse situatie. Onderschat het luisteren naar de ander niet: het lijkt misschien iets kleins, maar kan van grote betekenis zijn in deze tijd.

Als je normaal gesproken in je begeleiding werkvormen gebruikt, lijkt dat nu wellicht lastiger. Echter een uur met iemand praten via beeldcommunicatie is best intensief. Het vraagt een andere aandacht: er vallen zintuigelijke waarnemingen weg (het voelen en ruiken en deels het zien) en andere zintuigen worden actiever ingezet (het gerichter observeren, luisteren en praten). 

Wees creatief en kijk hoe je werkvormen op een andere manier kan aanbieden. Ik maak bijvoorbeeld gebruik van foto’s via de app om waarden te bespreken, werkvormen die helpen bij het leren reflecteren vanuit verschillende contexten zoals het bordspel ontwikkelingskunde (zie foto), of ik vraag iemand iets te tekenen over zijn of haar vraagstelling om dit vervolgens in beeld te laten zien. Doordat we noodgedwongen stil gezet worden, onstaat ruimte voor creativiteit en nieuwe ideeën. Maar er gebruik van. 

Dan tot slot nog dit. Voel je je niet bekwaam om met beeldcommunicatie aan de slag te gaan? Bedenk dan dat je de ruimte mag nemen om te leren in je onbekwaamheid. Leren gaat met vallen en opstaan en vraagt om experimenteren. Door ervaring op de toen, bekwaam je je in het beeldbellen. Experimenteren is dus nodig. Wees je daarbij bewust dat je onbekwaamheid in de beeldcommunicatie niets zegt over de bekwaamheid in je vak. Vertrouw op je professionaliteit en doe wat het goede is om te doen. Allen de intentie is al goed.

Vertrouw op je eigen drijfveren en je kwaliteiten. Ga het aan, denk klein en toon je kwetsbaarheid. Niemand weet wat we morgen kunnen verwachten.

In de tussentijd wens ik je een goede gezondheid, pas op jezelf en op elkaar. 

En natuurlijk geldt mijn aanbod nog steeds! Niet alleen voor professionals in zorg- en welzijn of onderwijs, maar gewoon voor een ieder die zich hierin aangesproken voelt en behoefte heeft aan een luisterend oor, ervaringen uitwisselen of sparren. Laat hier onder een reactie achter of stuur me een berichtje, dan neem ik contact op.

Warme groet, Sietske